Η κυβέρνηση Ερντογάν διώκει ποινικά τους 103 απόστρατους ναυάρχους για μια επιστολή που υπέγραψαν και έδωσαν στη δημοσιότητα τον Απρίλιο σχετικά με πιθανή απειλή της Συνθήκης του Μοντρέ (1936), γνωστή κι ως Σύμβαση για το καθεστώς των Στενών, η οποία αφορά στο καθεστώς των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων, εξαιτίας του της “Διώρυγας της Κωνσταντινούπολης”.
Τούρκος εισαγγελέας απήγγειλε κατηγορίες στους απόστρατους ναυάρχους ζητώντας ποινές φυλάκισης έως και 12 ετών για τον καθένα!
Το κατηγορητήριο που συνέταξε η Γενική Εισαγγελία της Άγκυρας κατηγορεί τους πρώην ναυάρχους για «χρήση βίας σε απόπειρα ανατροπής της συνταγματικής τάξης», σύμφωνα με δημοσιεύματα τουρκικών ΜΜΕ.
Το κατηγορητήριο στάλθηκε στο 20ο Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο της Άγκυρας τη Δευτέρα, ανέφερε το εισαγγελικό γραφείο σε ανακοίνωση. Οι ναύαρχοι ε.α. είχαν επικρίνει δημόσια τα σχέδια του Ερντογάν να σκάψει μια διώρυγα δυτικά της Κωνσταντινούπολης, γνωστής ως «Kanal Istanbul».
Η κατασκευή της διώρυγας θα είχε ως αποτέλεσμα η Τουρκία να εγκαταλείψει τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 που διέπει τη χρήση των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων, εξοργίζοντας τη Ρωσία, χάνοντας την ουδετερότητά της στην ασταθή περιοχή, προειδοποιούσαν.
Η έρευνα για τους πρώην ναυάρχους ξεκίνησε, αφού ο Ερντογάν τους κατηγόρησε ότι «υποδηλώνουν πολιτικό πραξικόπημα».
Η επίσημη έγκριση τον Μάρτιο των σχεδίων για την ανάπτυξη μιας διώρυγας 45 χιλιομέτρων στην Κωνσταντινούπολη, συγκρίσιμη με τα κανάλια του Παναμά ή του Σουέζ, άνοιξε μια συζήτηση σχετικά με τη δέσμευση της Τουρκίας στη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, η οποία θέτει αυστηρούς εμπορικούς και ναυτικούς κανόνες για τη διέλευση από τα Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων που οδηγούν από τη Μαύρη Θάλασσα (Εύξεινο Πόντο) στη Μεσόγειο.
Στον Ερντογάν δόθηκε το 2018 η εξουσία να αποσύρει την Τουρκία από διεθνείς συνθήκες χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου, όταν εξελέγη για δεύτερη θητεία ως πρόεδρος.
Η αλήθεια είναι ότι γεωπολιτικά η Συνθήκη του Μοντρέ εξασφαλίζει και συμφέρει τη Ρωσία και όχι τις ΗΠΑ διότι απαγορεύει στους Αμερικανούς να περάσουν π.χ. τον 6ο Στόλο από εκεί και να εγκατασταθούν έξω από τα ρωσικά παράλια και την Κριμαία.
Η Συνθήκη απαγορεύει ρητά τη διέλευση πλοίων επιπέδου, αεροπλανοφόρου.
«Το Κανάλι της Κωνσταντινούπολης, δεν έχει τίποτε να κάνει με την Συνθήκη του Μοντρέ και θα αποφέρει στην Τουρκία περισσότερη άνεση και ειρήνη» είπε ο Ερντογάν τον Απρίλιο αναφερόμενος στη συμφωνία του 1936 που έθεσε τον Βόσπορο και τα Δαρδανέλια υπό τουρκικό έλεγχο και ρύθμισε τη μετάβαση των πολεμικών πλοίων.
«Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό με το οποίο θα καθορίσουμε πλήρως τη δική μας ανεξαρτησία τη δική μας κυριαρχία».
Είχε επίσης δηλώσει ότι η Τουρκία θα ολοκληρώσει την κατασκευή του Καναλιού της Κωνσταντινούπολης, είτε το θέλουν κάποιοι κύκλοι είτε όχι.
«Για εμάς μόνο η γνώμη των Τούρκων είναι σημαντική».
«Το Κανάλι της Κωνσταντινούπολης δεν έχει καμία σχέση με τη Σύμβαση του Μοντρέ. Αυτό το κανάλι είναι επίτευγμα δικό μας, θα συμβάλει στη σοβαρή εκτόνωση του Βοσπόρου, όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος», ανέφερε λίγο αργότερα ο Τούρκος πρόεδρος και στο κανάλι Habertürk.
Το έργο «Κανάλι της Κωνσταντινούπολης» ανακοινώθηκε για πρώτη φορά από τον Ερντογάν το 2011 και στοχεύει στη δημιουργία μιας νέας πλωτής αρτηρίας στη δυτική Κωνσταντινούπολη, που συνδέει τον Εύξεινο Πόντο με τη Θάλασσα του Μαρμαρά.
